Tremble Within

I do not hunger for the high chair,  nor dream of golden thrones.
I do not wish my neighbour’s cars were mine, nor his smile, nor his smartly sculpted god.
I do not thirst to mend the world, its wounds are old, and mine are not heroic.

A good job, a humble home, my family with laughter around,
Parents and close relatives and friends, all happy, healthy and prospering.
I have all this, and yet my mind itches like pink skin around the scab on a wound.

What is this stirring?

It is not envy, nor greed, nor grief. I don’t have those bones in me.
It is not the fear of falling behind or missing out, I never run that race.
It is not ambition knocking at the gate, it is something else.

I see a boy, barely ten, his name "not ours", bleeding on a platform while men made reels.
I see a girl, sixteen, her face “unlike ours”, dragged from her village far to the east, paraded like a victory spoil.
Justice took a nap. She woke briefly when cameras turned.

I remember Dadri, a decade back. Meat, they said.
They didn’t mean steak. They meant a reason to break a skull in some God's name.

I remember the farmer, bent by debt, his bones returned to the earth before the harvest.
They renamed the bill, not his pain.

I remember Delhi, a few years back, fire kissed the alleys, and men cheered. Even the air was divided.
Shaheen Bagh stood like a prayer that the gods no longer answer.

I remember the PhD scholar, whose pen was silenced mid-thought. Too sharp for comfort.
And his birth was termed his fatal accident by himself. Too Dalit for dignity.

And what of the trains that run over dreams, the speeches that twist truth like sugarcane,
The cries muffled by sedition laws, the jail cells filled with those who dared to ask?

And yet,
My hands still hold my tea cup, my legs still cross at ease.
My job pays on time, my friends and I crack jokes on politics and forget.

But my subconcious mind.
It remembers.

Not as protester, not as warrior, not as victim. Just as witness.

That is my unrest.

A dissonance between the comfort I breathe and the chaos that screams just outside the frayed boundaries of my personal life.

A shame without direct guilt, a sorrow without personal loss.
A tremor that shakes the soul not because it is weak, but because it is still human.

I am not angry. But perhaps I should be.
I am not brave. But perhaps I must be.
For the silence I wear might one day choke me.

Not because I did “something wrong”, but because I kept sipping tea
While the nation quietly burned its conscience away for votes.

But then, isn’t that “Something wrong”?

 

Conundrums

Shortly after sunset on the twelfth day of the fifth month of the twenty fifth year of the twenty first century of the period we call Anno Domini or AD, which amusingly is the acronym for Attention Deficiency also, I found myself looking at a television screen, which cruelly had gotten deprived of the circus we Indians affectionately call Indian Premier League or IPL, because of a far greater circus which was being staged elsewhere. I agree that my uncharacteristically hungry mind would have been sated with an honest dose of the aftermath of that bigger show, but finding it was proving to be as elusive as a moment of silence in prime time debate shows. Different OTT’s, as if being empathetic, were offering a variety of movies and TV shows which they thought I would like (Oh, I was overwhelmed by the A.I. love and care flowing towards me), but, at that time, it strangely felt like someone was offering a kick of espresso to someone who already was high on the good stuff. So, in the end, something very unusual happened. I got bored. And, so my dear friends (and others), this seemingly pointless article was conceived and, later, born.

Here I plan to write, in some detail, about three phenomena, which seem to me as  conundrums or ironies, found amongst the self-proclaimed, most advanced species to have walked The Earth. I have decided to give them original names too, not because it is necessary, but it seems fancy to do so. I do not claim these to be necessarily related. I do not say they are not, either. That part, I expect whoever reads this to be able to apply their mind and conclude for themselves. So without much further ado, we delve into the business at hand.

1. The Ralph Paradox

Ralph is, in popular opinion, a Disney animated character who is more popular than the opinion itself. So, if you have to Google the name or go through the next paragraph to know who he is, but are mostly sure about the enemy locations which were “strategically” hit in the recent war, I pity you (and also say “Get a Life!”) and urge you to try and open up your mind, if possible, if and when you decide to go on. If you are ignorant about Ralph, but equally clueless about the war, you are okay to go on. And, if you know and like him (My Man!), you too may go on and skip the next paragraph.

Meet Wreck-It Ralph, a big guy with a huge fists and an even bigger heart. Towering over most others and smashing bricks for a living in his arcade game, Ralph looks like the classic villain, but deep down, he’s just a lovable lug who dreams of being the good guy for once. Tired of being hated and feared by all and overshadowed by Fix-It Felix Jr., the tiny good guy, Ralph barrels out of his game, into a wild, pixel-hopping adventure across other games to prove he’s more than just a wrecker. We get to see his loving, kind and helping nature in every step of his hilarious journey. He ends up being the hero, saviour and, ultimately, the best friend of a little brat-princess and wins over everyone else too.

The deceptively simple narrative of Ralph’s story mirrors a much deeper philosophical truth about human society; our tendency to marginalize individuals based on appearance, role, or reputation rather than reality. Across every domain of human life, be it the workplace, education, art, sports, or politics, people are too often reduced to their surfaces. A person’s religion, gender, clothing, skin tone, speech pattern, or social background is used as shorthand to define their worth or intentions. A woman in a boardroom may be seen as too emotional, a man with tattoos may be deemed too aggressive to be a school teacher, someone from a rural village may unfairly be assumed uneducated and a dark skinned person may be feared to be around in sparsely occupied public transports. All these people are given roles in society’s script without a screen test or audition for other roles.

Reputation, too, becomes a self-reinforcing cage. Once a label is stuck, like outsider, underachiever or troublemaker, it becomes increasingly hard to peel off. Others begin to interpret every action through that biased lens. In a country where the constitution and judicial system abhor judgement before complete and irrefutable proof of guilt, most people live their roles with the judgement handed over to them at the starting point of the societal journey. Just think about the words religion, caste and sexual orientation, and you’ll get in your own mind more fitting examples than you’d care to admit.

Philosophically or psychologically (I often find the boundary quite frayed), this stems from a dilemma which touches on existentialism and the concept of bad faith or living according to roles imposed by others rather than acting in genuine freedom. We, humans, make hue and cry about wanting freedom, yet, more often than not, act as though we are happy acting in a play written by society. Humans, as a rule, change slowly. The deeper the change, the slower it is. As a result, we tend not to notice the changes occurring in ourselves. As a side effect, we forget that people can choose, grow, and evolve. In other words, we all have this mental inertia or the tendency to simplify others into fixed roles and stories because it’s cognitively easier than embracing their full, complicated humanity.

What’s more troubling is how systemic and unconscious this marginalization becomes. Institutions bake in biases over time. Schools track children into various tiers based on early and often flawed assessments. Job interviews are skewed by implicit appearance and racial biases. Even justice systems are not immune to being people getting looked at as more threatening based on race or build. We don’t just misjudge individuals, but build entire structures that reinforce and legitimize those misjudgments.

So what’s the antidote?

Empathy. It takes a Vanellope von Schweetz to see every Ralph as separate from the Wreck-it image he cuts in front of the society. Identify your Ralph and be his Vanellope (Now, if you have googled Ralph, you should know who Vanellope is. If you don’t, learn to google better).

 

2. The Alice Effect

When Lewis Carroll wrote the story of a curious young girl who tumbles down a rabbit hole into a bizarre, illogical world where reality warps, characters speak in riddles, and everything she thought she knew is turned inside out, he stretched his imagination and creativity to their limits.  Today, we all can write about our daily tussles and we’re all Alice (Don’t tell me that you had to google Alice).

I call it The Alice Effect, a cultural and psychological phenomenon where people, especially in places like modern India but increasingly across the globe, are trapped in a state of perpetual confusion and distraction, not unlike Wonderland. The culprit? The overwhelming flood of information that pours into our lives every waking moment, from social media, 24/7 news, WhatsApp forwards, influencer reels, YouTube pundits and algorithm-curated timelines. We are not just informed anymore. We are over-informed, misinformed, and disoriented.

In today’s India, a country of vibrant democracy, ancient wisdom and youthful dynamism,  we also find ourselves as one of the most online, connected, and media-bombarded populations in the world. But the information revolution hasn’t necessarily made us more enlightened. It has, paradoxically, rendered most of us more vulnerable to confusion and manipulation. Like Alice, people today stumble from one wonder to another. We travel constantly from miraculous cancer cures to mass conspiracies about chips in vaccines, from political propaganda disguised as patriotism to doctored videos that spark outrage before truth catches up. We chase headlines like the White Rabbit, always in a hurry, always late for context.

Just like in Wonderland, the Alice Effect is not without its puppet masters. The world is full of digital Cheshire Cats, charming, confusing figures who vanish when you ask for clarity. One moment they peddle wisdom, the next they disappear into vagueness and double-speak. Then there are the Mad Hatters, talking endlessly on debates and panel shows, generating heat but rarely light, turning circular logic into a spectacle. And let’s not forget the Queens of Hearts, shouting “Off with their heads!” with populist fury, silencing dissent and commanding blind allegiance through emotional manipulation.

These figures thrive not by clarifying truth, but by muddying it. Their power lies in keeping people perpetually agitated, entertained, and overwhelmed. A distracted populace is far easier to control than a focused one.

This isn’t merely about false information. It’s also about the excess of information. Information overload leads to what we can call “cognitive paralysis”, an inability to make decisions or discern truth from noise. When everything is "breaking news", nothing truly breaks through. The Alice Effect is, at its core, a distortion of attention. People begin to lose sight of what matters, like healthcare, education, climate, governance and get lost in spectacles, celebrity scandals, and communal baiting. The tragedy is, many don’t even realize they’re lost. Like Alice, they think they’re navigating a world of curiosity, when in truth, they’re being steered by invisible hands through a maze designed to confuse. 

The antidote to the Alice Effect isn’t cynicism, but awareness. We need media literacy taught as seriously as mathematics. We need tools to pause, verify, and reflect before sharing, reacting, or judging. We must become conscious of the forces that want us distracted and disoriented, like political operatives, click-driven platforms and corporate echo chambers, and ask who benefits when the public can no longer tell truth from tale. To return from Wonderland, we need to wake up. Not by rejecting technology or information, but by reclaiming our potency in how we consume it. Truth is still out there, but we must sharpen our vision to see it through the fog of fiction. In an age of endless rabbit holes, the bravest act may be to stop, question, and step out of the maze. After all, even Alice had to wake up from the Wonderland dream to find her way home.

3. The Secret Lives of Humans

For as long as we've told stories, humans have lived two lives, one public, carefully curated for society, and one private, known only to our closest circles. But in today’s hyperconnected world, a third life has emerged, subtle and strange: our secret online life.

Much like the mischievous pets in The Secret Life of Pets (Uh! Go google, don’t make me repeat it), who throw wild parties and form secret gangs when their owners aren't watching, humans too lead a vivid, untamed existence when no one is “watching”, or at least, no one they know in real life. Behind screens and usernames, we reveal parts of ourselves that rarely see the light in our physical world.

This online life can be empowering. A small-town artist can share their work with the world. A shy teenager can find the courage to speak out. A homemaker might become a podcast star. In the digital universe, you can be anyone, or even many someones. People take on roles of the motivational guru, the hot-take machine, the thirst trap, the mysterious memer and the relentless scroller. These roles allow freedom. And sometimes, they allow the truth too. There’s a kind of honesty that anonymity (or semi-anonymity) ignites, the courage to admit, confess, rage, flirt, dream.

But there’s a catch.

This third life, though liberating, is also deeply unsettling. Unlike our private life, which is intimate or our public life, which is accountable, the online life exists in a grey zone. It’s performed for others, yet deeply tied to our ego. It thrives on views, likes, shares, reactions and all those fleeting affirmations that can shape our self-worth.

Enter the monsters!

FOMO (Fear of Missing Out) when we see and perceive others to have gone ahead or achieved what we haven't, yet.

Superiority complexes bred by curated perfection and social comparison.

Inferiority spirals when we feel unseen, unaccomplished, or unloved in this endless digital theatre.

Mental health experts now warn of a world where people aren’t just battling stress from real life, but also (and more so) from their secret lives, the ones their colleagues, friends, and even families don’t fully know.

So, why do we actually hide this life? Why don’t we talk about this secret life openly? 

Because it doesn’t always feel real. Or worse, sometimes, it feels too real, and yet shamefully unmentionable.

We might laugh at a meme page that we religiously follow but never mention it aloud. We might post anonymously on various platforms about our deepest fears but stay silent with friends. We might be endlessly online, yet pretend like we’re “hardly on social media.” Just like the pets in the movie who pretend to be obedient when their owners return, we too hide the wildness, the vulnerability, the chaos of our digital selves. It’s easier to maintain the illusion of balance, to pretend that we’re not really there when in fact, much of our emotional life might already live there.

Can the three lives reconcile?

The answer is not to demonize the online world. It offers beauty, creativity, even salvation for many. But as with any secret life, awareness is key. If we can wear a helmet while riding a bike and a pair of thermal mittens while operating an oven, we can’t be stupid enough to go online without the knowledge to protect us from what awaits there. We should ask:

Who am I online, and why? Is this version of me feeding me truth, or distracting me from it?

What am I seeking; connection, escape, validation, or power? Why am I seeking it in this strange place rather than in my real world?

When we name this third life, we begin to tame it. When we acknowledge its joys and its dangers, we can integrate it, not as a secret, but as a real part of who we are becoming.

In the end, we are not unlike Max, Duke, Gidget or Snowball. We are more than what people see. There’s a whole world we carry inside, and now, online, we carry it outside too in algorithms, stories, selfies and scrolls.

It’s time to stop pretending that this third life doesn’t matter. It does. And it’s no longer a secret if we’re brave enough to own it.

PS: The author is not formally qualified in psychology, philosophy or sociology. So you may freely disregard anything and everything written here. Can't say I care.

ഒരു മുത്തശ്ശിക്കഥ

ഒരു കാടുണ്ടായിരുന്നു. കടുവയും, പുള്ളിപ്പുലിയും, ആനയും, കാട്ടുപോത്തും, കാട്ടുപന്നിയും, കരടിയും, കുരങ്ങും, പരുന്തും, വേഴാമ്പലും, മാനും, മുയലും, കുറുക്കനും, പാമ്പും, പറവയും, മറ്റു പല പ്രാണികളും എല്ലാം വിഹരിച്ചിരുന്ന കാട്.

അതിനടുത്തൊരു നാടുണ്ടായിരുന്നു. നമ്പൂരിയും, നസ്രാണിയും, മാപ്പിളയും, നായരും, തിയ്യനും, പുലയനും, പറയനും, ചെറുമിയും, പട്ടിയും, പൂച്ചയും, ആടും, മാടും, കോഴിയും, മറ്റു പലരും വസിച്ചിരുന്ന നാട്.

ഇത് രണ്ടിന്റെയും നടുവിൽ ഒരു തടാകമുണ്ടായിരുന്നു. ആമയും, തവളയും, താറാവും, കുളക്കോഴിയും, മുതലയും, നീർക്കോലിയും, വലുതും ചെറുതുമായ പലതരം മീനും എല്ലാം പാർത്തിരുന്ന തടാകം. 

അതിലൊരു മുത്തശ്ശിയാമയുണ്ടായിരുന്നു. കാട്ടിലും, നാട്ടിലും, തടാകത്തിലുമുള്ള മറ്റെല്ലാവരേക്കാളും പ്രായവും ബുദ്ധിയും ഉള്ള, എല്ലാവരെയും സ്നേഹിയ്ക്കുന്ന, എല്ലാവരോടും കുശലം പറയുന്ന,  ഒരു പാവം മുത്തശ്ശി ആമ. മുത്തശ്ശിയാമ എന്നും കുട്ടികൾക്ക് കഥകൾ പറഞ്ഞു കൊടുക്കുമായിരുന്നു. തടാകത്തിലെ കുട്ടികൾ മാത്രമല്ല, എല്ലാ പക്ഷിമൃഗാദികളുടെ കുഞ്ഞുങ്ങളും, നാനാജാതിയിലുള്ള മനുഷ്യക്കുട്ടികളും എല്ലാം കഥ കേൾക്കാൻ എത്തുമായിരുന്നു. മുത്തശ്ശിയാമ പറയുന്നതിനപ്പുറം ഒന്നും ഇല്ലായിരുന്നു ഈ പൈതങ്ങൾക്ക്. 

മുത്തശ്ശിയാമ കഥ പറയുമ്പോൾ എല്ലാവരും ഒന്നിച്ചിരുന്നു കേൾക്കും. അവിടെ അവർക്കിടയിൽ ഭേദങ്ങളില്ലായിരുന്നു. കഥയിൽ എന്തെങ്കിലും കേട്ട് മാൻകുഞ്ഞു പേടിച്ചാൽ അടുത്ത് നിൽക്കുന്ന കടുവക്കുട്ടി അതിനെ ചേർത്തുപിടിക്കുമായിരുന്നു. പൊട്ടിച്ചിരിച്ചു മറിഞ്ഞു വെള്ളത്തിലേക്ക് വീഴാൻ പോകുന്ന കുട്ടിക്കുരങ്ങനെ മുതലകുഞ്ഞിന്റെ കരങ്ങൾ താങ്ങിപ്പിടിയ്ക്കുമായിരുന്നു. കഥ കേട്ട് കണ്ണുനിറഞ്ഞ വെള്ളത്തൊപ്പിയിട്ട കുട്ടിയുടെ കണ്ണും മൂക്കും തുടയ്ക്കാൻ തൂവാല കൊടുത്തിരുന്നത് ചന്ദനക്കുറിയിട്ട പട്ടുപാവാടക്കാരിയായിരുന്നു. വെളുത്തു തുടുത്ത പൂണൂലിട്ട തമ്പ്രാൻകുട്ടിയും, കറുത്ത് മെലിഞ്ഞ കൊച്ചു പുലയനും, കുരിശുമാലയിട്ട കൊച്ചു നസ്രാണി പയ്യനും തോളിൽ കയ്യിട്ടിരുന്നു കഥ കേട്ട് രസിച്ചിരുന്നു. 

അങ്ങനെ ഒരുദിവസം വൈകുന്നേരം കുറച്ചു കുട്ടികൾ വന്നു മുത്തശ്ശിയാമയോടു പറഞ്ഞു, "ഇനി മുതൽ കഥ കേൾക്കാൻ ഞങ്ങളുടെ നാട്ടിൽ നിന്നും കുട്ടികൾ ആരും വരില്ല". ശബ്ദം ഇടറുന്നുണ്ടായിരുന്നു പാവം കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ. എല്ലാവരുടെയും മുഖത്ത് സങ്കടം നിഴലിച്ചിരുന്നു. 

"എന്തെ കുട്ട്യോളെ, മുത്തശ്ശിയാമയെ വേണ്ടാതായോ നിങ്ങള്ക്ക്?" മുത്തശ്ശിയാമ ചോദിച്ചു. 

"അതല്ല", കുഞ്ഞുങ്ങൾ മടിച്ചു മടിച്ചു പറഞ്ഞു, "ഇനി ഇവിടെ വരാൻ പാടില്ല എന്ന് ഞങ്ങളോട് എല്ലാ മുതിർന്നവരും പറയുന്നു. മൃഗങ്ങൾക്കു ശരിയായ കഥകൾ ഒന്നും പറയാൻ അറിയില്ല എന്ന് പറയുന്നു. ആമയും മൃഗമാണല്ലോ. ഞങ്ങൾ എത്ര പറഞ്ഞിട്ടും അവർ ആരും സമ്മതിക്കുന്നില്ല മുത്തശ്ശി."

"സാരല്യ കുട്ട്യോളെ, മുതിർന്നവർ പറയുന്നത് കേട്ടോളു. ഇനി ഇതിന്റെ പേരിൽ വഴക്കു കേൾക്കണ്ട. ഈ മുത്തശ്ശിയെ മറക്കാതിരുന്നാൽ മതി". 

കാലം കുറെ കഴിഞ്ഞു. മുത്തശ്ശിയുടെ കഥ കേൾക്കാൻ അധികം പേരൊന്നും വരാതായി. കുറച്ചു മീൻകുഞ്ഞുങ്ങളും, തവളക്കുഞ്ഞുങ്ങളും മാത്രം ബാക്കിയായി. വല്ലപ്പോഴും ഒരു നായ്ക്കുട്ടിയോ, കുട്ടിക്കുരങ്ങനോ, മാനോ, മുയലോ വന്നാലായി. 

അങ്ങനെയൊരിക്കൽ തടാകത്തിന്നരികിലൂടെ കുറച്ചു കുട്ടികൾ നടന്നു പോകുന്നത് മുത്തശ്ശിയാമ കണ്ടു. ചിരിച്ചുകൊണ്ട് അരികിൽ ചെന്ന് മുത്തശ്ശി ചോദിച്ചു, "മക്കളെ, മുത്തശ്ശി ഒരു കഥ പറഞ്ഞു തരട്ടെ?"

കുട്ടികൾ അത്ഭുതത്തോടെ ആമയെ നോക്കി. പിന്നെ ഒട്ടു മിയ്ക്കവരും അലറിവിളിച്ചുകൊണ്ടു തിരിഞ്ഞോടി. ഒരു കുട്ടി മാത്രം മുഖം വിളറി, പേടിച്ചു വിറച്ചു കൊണ്ട് അവിടെത്തന്നെ നിന്നു. 

മുത്തശ്ശി ഇത് കണ്ടു പരവശയായി ചോദിച്ചു, "എന്താ കുഞ്ഞേ? എന്ത് പറ്റി?"

"ആ... ആമ... ആമ സംസാരിയ്ക്കുന്നോ? അയ്യോ, എനിയ്ക്കു പേടിയാകുന്നു. എന്നെ ഒന്നും ചെയ്യല്ലേ."

"ഹേയ്. എന്താ ഈ പറയണേ? ഞാൻ കുട്ടിയെ ഒന്നും ചെയ്യില്ലാട്ടോ. എത്ര എത്ര വർഷങ്ങൾ ഞാൻ കഥകൾ പറഞ്ഞു പഠിപ്പിയ്ക്കയും രസിപ്പിയ്ക്കയും ഒക്കെ ചെയ്തതല്ലേ എത്രയോ കുട്ടികളെ. പിന്നെ എന്തെ ഞാൻ സംസാരിയ്ക്കുന്നതിൽ ഇത്ര അത്ഭുദം?"

"അത് പിന്നെ. അങ്ങനെയല്ലേ? മൃഗങ്ങൾക്കു സംസാരിയ്ക്കാനാവില്ലല്ലോ? ഞങ്ങളുടെ പാഠപുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നുണ്ടല്ലോ, മൃഗങ്ങൾക്കു സംസാരശേഷിയില്ലെന്ന്. ബുദ്ധിയും ഇല്ല. പിന്നെ എങ്ങനെ കഥ പറയും? നിങ്ങൾ ഞങ്ങളെ പറ്റിയ്ക്കാനൊന്നും നോക്കണ്ട." ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞിട്ട് വഴിയിൽ കിടന്ന ഒരു കല്ലെടുത്തു ആമയ്ക്ക് നേരെ എന്നറിഞ്ഞിട്ട്, ആ കുട്ടി ഒരൊറ്റ ഓട്ടം. 

പാവം മുത്തശ്ശിയാമ സങ്കടത്തോടെ പതുക്കെ തടാകത്തിലേയ്ക്ക് ഇഴഞ്ഞു. 

പിന്നീടെന്നും മുത്തശ്ശിയാമ നാട്ടിലെ കുട്ടികളിലെ മാറ്റങ്ങൾ ശ്രദ്ധിയ്ക്കാൻ തുടങ്ങി. തൊപ്പിയിട്ട കുട്ടികൾ ഒന്നിച്ചു നടക്കുന്നു. മറ്റാരും അവരുടെ കൂടെ കൂടുകയോ അവരെ കൂടെ കൂട്ടുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല. ചന്ദനക്കുറിയിട്ട കുട്ടികളും അതുപോലെ തന്നെ. അണിഞ്ഞൊരുങ്ങി നടക്കുന്ന കുട്ടികളുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഒരു മുഷിഞ്ഞ കുപ്പായക്കാരനോ കുപ്പായക്കാരിയോ പോലും ഇല്ല. അഴുക്കു പുരണ്ടു പഴകിയ കുപ്പായം ധരിച്ച കുട്ടികൾ അധികം ബഹളം ഒന്നും ഉണ്ടാക്കാതെ അവരുടെ മൂലകളിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങി കൂടുന്നു. ആൺകുട്ടികളും പെൺകുട്ടികളും തമ്മിൽ മുൻപില്ലാത്ത ഒരു അകലം വന്നിരിയ്ക്കുന്നു. 

നാട്ടിലെ വിവിധ തരം ആഘോഷങ്ങൾക്ക് ശബ്ദം കൂടിയിട്ടുണ്ട്. ചുറ്റും അന്തരീക്ഷത്തിനു ഘനം കൂടിയിട്ടുണ്ട്. ആളുകളുടെ ചിരിയിൽ ഒക്കെ ഒരു കൃത്രിമത്വം ഉള്ള പോലെ. കുട്ടികളിൽ പോലും ചേരിതിരിവ്. കഥകളിൽ മനംമറന്നു പാറിനടന്നിരുന്ന ആ ബാല്യം ഇന്നില്ല. എല്ലാവരും വളർന്നു "മുതിർന്നവരായി" മാറിക്കഴിഞ്ഞിരിയ്ക്കുന്നു.

മുത്തശ്ശിയുടെ കണ്ണ് നിറഞ്ഞു. 

കാലം കുറേ കൂടി കഴിഞ്ഞു. കാട്ടിൽ നിന്നും മുത്തശ്ശിക്കഥകൾ കേൾക്കാൻ ആരും വരാതായി. ഒരു ദിവസം വെള്ളം കുടിയ്ക്കാൻ വന്ന ഒരു കാട്ടുപന്നിയോട് മുത്തശ്ശിയാമ ചോദിച്ചു, "ഇപ്പോഴെന്താ കുഞ്ഞുങ്ങളെ ഒന്നും ഈ വഴി കാണാത്തത്? കഥകൾ കേൾക്കാൻ ആർക്കും ഇഷ്ടല്ല്യാണ്ടായോ?"

ഒരു പുച്ഛത്തോടെ കാട്ടുപന്നി പറഞ്ഞു, "കഥയോ? ഇവിടെ അടങ്ങി ഒതുങ്ങി ജീവിച്ചോ. കഥ കേട്ട് നടക്കാനൊന്നും ഇപ്പൊ ഞങ്ങടെ പിള്ളേർക്ക് നേരമില്ല. ശീതയുദ്ധമാണ് നടക്കുന്നത് ശീതയുദ്ധം. കാട് കയ്യേറി മനുഷ്യർ ഞങ്ങളെ വേട്ടയാടുന്നു. ഞങ്ങടെ മണ്ണിൽ കൃഷി ചെയ്തു ഞങ്ങളെ അവിടെനിന്നും വേലികെട്ടി പുറത്താക്കുന്നു. അവർ തരിശാക്കിയ കാട്ടിൽ നിന്നും ഭക്ഷണം കിട്ടാതെ, ഞങ്ങളുടെ മണ്ണ് കൈയ്യേറി അവർ കൃഷിചെയ്യുന്നിടത്തു ചെന്നാൽ ഞങ്ങളെ കൊല്ലാനുള്ള തീഗോളങ്ങളിൽ ഞങ്ങൾ എരിഞ്ഞൊടുങ്ങുന്നു. ഇനി ഞങ്ങൾക്ക് ഒരൊറ്റ ലക്‌ഷ്യം മാത്രമേയുള്ളു. പ്രതികാരം. മനുഷ്യരോടുള്ള പ്രതികാരം."

മുത്തശ്ശി കാടിനെ ശ്രദ്ധിയ്ക്കാൻ തുടങ്ങി. മാറ്റങ്ങൾ കാട്ടിലും വന്നിട്ടുണ്ട്. ജീവജാലങ്ങൾ ഉൾക്കാട്ടിലേയ്ക്ക് ഒതുങ്ങിയിരിയ്ക്കുന്നു. പ്രകൃതിയിൽ കേൾക്കാത്ത പല ശബ്ദങ്ങളും കാട്ടിൽ നിന്നും കേട്ട് തുടങ്ങിയിരിയ്ക്കുന്നു. മൃഗങ്ങളിൽ ചിരി മാഞ്ഞിരിയ്ക്കുന്നു. അതീവ ജാഗ്രത നിറഞ്ഞ കണ്ണുകളിൽ ഇന്ന് കഥകളോടുള്ള ഇഷ്ടം കാണുന്നില്ല. ഭയം. തങ്ങളല്ലാത്തതിനോടുള്ള ഭയം. 

മുത്തശ്ശിയുടെ നെഞ്ച് പിടഞ്ഞു.

ഒരു ദിവസം, രണ്ടു കുറുക്കന്മാർ തമ്മിൽ തടാകക്കരയിൽ സംസാരിയ്ക്കുന്നതു മുത്തശ്ശിയാമ കേട്ടു.

"നാട്ടിൽ പോയി കോഴിയേയും, ആടിനെയും ഒക്കെ പിടിയ്ക്കാൻ ഇപ്പോൾ എനിയ്ക്കു പേടിയാണ് കൂട്ടുകാരാ. അവരുടെ കയ്യിൽ തീ തുപ്പുന്ന കുഴലുകളും മറ്റും ഉണ്ടിപ്പോൾ. എല്ലാരും കൂടെ കാടിളക്കി വന്നാൽ നമ്മൾ എല്ലാം പെട്ടത് തന്നെ."

"ശ്ശെ, അതോർത്തു പേടിയ്‌ക്കേണ്ട. സംഗതി എളുപ്പമാണ്. ഞാൻ പറയുന്ന പോലെ ചെയ്‌താൽ മതി. കുറച്ചു ദിവസം നമ്മൾ തൊപ്പിക്കാരുടെ വീട്ടിൽ നിന്നും മാത്രം ആടിനെയും കോഴിയെയും ഒക്കെ പിടിയ്ക്കും. അവരുടെ മുതൽ പോയാൽ, കുറി തൊടുന്ന കൂട്ടർ ഇടപെടില്ല. അപ്പൊ കുറച്ചു നാൾ തൊപ്പിക്കാർ മാത്രം ബഹളം ഉണ്ടാക്കും. പിന്നെ കുറച്ചുനാൾ നമ്മൾ ചന്ദനക്കുറിക്കാരുടെ വീട്ടിൽ നിന്നും പിടിയ്ക്കും. അപ്പൊ തൊപ്പിക്കാർ അനങ്ങില്ല. പിന്നെ കുറച്ചു നാൾ കുരിശുള്ള വീടുകളിൽ കയറണം. ഇങ്ങനെ ചെയ്‌താൽ കാടിളക്കാൻ ആരും വരില്ല. അത് മാത്രമല്ല. തൊലിയുടെ വെളുപ്പും കറുപ്പും നോക്കിയും, വസ്ത്രങ്ങളുടെ തരം നോക്കിയും, പാറുന്ന കോടിയുടെ നിറം നോക്കിയും ഒക്കെ നമുക്കിവരെ തരം തിരിയ്ക്കാം. ഒരു കൂട്ടരെ മാത്രം ലക്‌ഷ്യം വെച്ചാൽ, മറ്റുള്ളവരാരും ഇങ്ങോട്ടു ഉപദ്രവിയ്ക്കാൻ വരില്ല. എങ്ങനെയുണ്ടെന്റെ ബുദ്ധി?"

"ഹോ, ഭയങ്കരം തന്നെ."

"മനുഷ്യരിൽ ചിലർക്ക് മാത്രം വരുന്ന പ്രശ്നങ്ങൾ, അവർ മാനുഷിക പ്രശ്നങ്ങളായി കാണില്ല. അത് സാമുദായിക പ്രശ്നങ്ങളാണ്. നമുക്കിന്നു തന്നെ ഇത് എല്ലാവരെയും വിളിച്ചുകൂട്ടി അറിയിയ്ക്കണം."

മുത്തശ്ശിയാമയ്ക്ക് സങ്കടം വന്നു. ഈ ലോകം, ഇതെങ്ങനെ ഇത്ര പെട്ടെന്ന് ഇങ്ങനെ മാറി? കഥ കേട്ടു എന്റെ മുന്നിൽ കളിച്ചും, ചിരിച്ചും, കെട്ടിപ്പിടിച്ചും ഇരുന്നവരെല്ലാം ഇന്നെങ്ങനെ തരം തിരിഞ്ഞു ഇത്രയും ചേരികളിലായി? കാടും നാടും എങ്ങനെ ശത്രുരാജ്യങ്ങളായി?

പിന്നെയും കുറെ നാളുകൾ കടന്നു പോയി. ഒരിയ്ക്കൽ വലിയ ബഹളം കേട്ട് നോക്കിയ തടാകവാസികൾ കാണുന്നത് ഒരു പടയിളകി വരുന്നതാണ്. കുന്തവും കൊടുവാളും, തോക്കും, എല്ലാമേന്തി നാടിളകി വരുന്നു. എന്താണ് സംഭവിച്ചതെന്ന് മനസ്സിലാകാതെ നിന്ന മുത്തശ്ശിയാമയുടെയും കൂട്ടരുടെയും ഇടയിലോട്ടു ഒരു തവള ചാടി വന്നു.

"കൂട്ടരേ, എല്ലാരും തടാകത്തിനുള്ളിലേയ്ക്ക് പരക്കം പാഞ്ഞോളു. ഈ മനുഷ്യരെല്ലാം കൂടി നമ്മളെ എല്ലാം ഇന്ന് കൊന്നൊടുക്കും."

മുത്തശ്ശിയാമ പറഞ്ഞു, "നീ ഇങ്ങനെ കിടന്നു ചാടാതെടാ താവളക്കുട്ടാ. അവർ കാടിളക്കാൻ പോകുവായിരിയ്ക്കും. നമ്മളെ എന്തിനാ അവർ കൂട്ടത്തോടെ കൊല്ലുന്നത്?"

"മുത്തശ്ശിയാമേ, നിങ്ങൾ സംഭവം അറിയാതെ പറയുന്നതാ. ഈ കഴിഞ്ഞ ദിവസം തടാകക്കരയിൽ ഉല്ലസിച്ചിരുന്ന കുറേ മനുഷ്യരെ നരിയും, ആനയും, കാട്ടുപോത്തും, എല്ലാം ചേർന്ന് ആക്രമിച്ചു. ആയുധങ്ങൾ ഇല്ലാത്തതിനാൽ അവർക്കു തിരിച്ചൊന്നും ചെയ്യാൻ പറ്റിയില്ല. എല്ലാ മനുഷ്യരെയും കാട്ടുകൂട്ടം അടിച്ചും, കടിച്ചും, തടാകത്തിലേയ്ക്ക് തള്ളിയിട്ടു. അടികൊണ്ടും കടിയേറ്റും മരിയ്ക്കാത്തവർ ഇവിടെ മുങ്ങി. അങ്ങനെ എല്ലാവരും മരിച്ചു. നാട്ടിൽ എല്ലാവരും കൂടി പറയുന്നു, തടാകക്കരയിലുള്ള മൃഗങ്ങൾ അപകടകാരികളാണെന്ന്. എല്ലാത്തിനെയും കൊന്നുകളയണമെന്ന്. ഇതുവരെ ചേരി തിരിഞ്ഞു നടന്നവർ ഇന്ന് എല്ലാവരും കൂടി "നാട്ടുകാർ" ആയി മാറി. അവർക്കു മൃഗങ്ങളെ കൊന്നാൽ മതി മുത്തശ്ശിയാമേ, ഏതെങ്കിലും മൃഗങ്ങളെ. കൊല്ലാതെ അവർ തിരികെ പോകില്ല." 

എല്ലാവരും ഭയന്ന് വിറച്ചു തടാകത്തിലോട്ടു ചാടി. എടുത്തു ചാടുമ്പോഴും പുറകിൽ ആരൊക്കെയോ വെടിയേറ്റ് വീഴുന്ന ശബ്ദം അവർക്കു കേൾക്കാമായിരുന്നു. വെയിൽ കായുന്ന മുതലകളും, ഒറ്റക്കാലിൽ തപസ്സിരിയ്ക്കുന്ന കൊക്കുകളും, വരിവരിയായി തള്ളതാറാവിന്റെ പുറകെ നടക്കുന്ന താറാക്കുഞ്ഞുങ്ങളും, കുറ്റിക്കാട്ടിൽ കൂടോരുക്കിയ കുളക്കോഴികളും എല്ലാം ഒന്നുമൊന്നും അറിയും മുൻപേ ജീവൻ വെടിഞ്ഞു. വെള്ളത്തിൽ ചാടിയവരിലും ഒരുപാടൊന്നും രക്ഷപ്പെട്ടില്ല. തീയുണ്ടകർ അവർ ജലാശയത്തിലും വിതറി. തടാകത്തിന്റെ പല കോണുകളിലും ഒരു പിടി ജീവനുകൾ പൊട്ടിത്തെറിയിൽ പൊലിഞ്ഞു. കലങ്ങിയ വെള്ളത്തിൽ കാഴ്ച്ചയ്ക്കൊപ്പം ജീവന്റെ വെളിച്ചവും ആകെ മങ്ങി. ഇരുട്ട്. കാതടപ്പിയ്ക്കുന്ന നിശബ്ദത. മരവിപ്പ്. 

കാലിന്റെ വിറയൽ ഒന്നടങ്ങിയപ്പോൾ തവളക്കുട്ടൻ കണ്ണുതുറന്നു ചുറ്റും നോക്കി. വെളിച്ചമോ ശബ്ദമോ അനക്കമോ ഇല്ലാത്ത തടാകത്തിൽ അവന് ശ്വാസംമുട്ടുന്നത് പോലെ തോന്നി. ധൈര്യം സംഭരിച്ചു പ്രതലത്തിലേക്ക് നീന്തി. തല പകുതി വെളിയിലേക്കു നീട്ടി ചുറ്റും നോക്കി. ആരവങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിയ്ക്കുന്നു. തടാകമാകെ ചുവന്നിരിയ്ക്കുന്നു. ജലാശയത്തിന്റെ മധ്യത്തിൽ, ഒരു കൊച്ചു തോണിപോലെ പൊങ്ങി കിടന്നാടുന്ന ഒരു ആമത്തോട്.